علاوه بر بزرگانى که ذکرشان پیش از این رفت، شاعران بزرگ و نامور زیادى در تاریخ به نام شعراى سامرا خوانده شدهاند، مرحوم محلاتى یک جلد از تاریخ سامرا را مخصوص شاعران سامرا ساخته است که سوگمندانه چاپ نشده و به صورت نسخههاى خطى نگهدارى مىشود که ما با همه تلاش به دست نیاوردیم، اما در جلد سوم که چاپ شده است مىنویسد:
«شاعران امام هادى علیهالسلام بسیارند که از آنهاست: عوفى ؛ دیلمى ؛ محمد ابن اسماعیل فرزند صالح صمیرى، معروف به صمیرى قمى ؛ حبیب بن اوس، مشهور به ابوتمام طایى ؛ ابوالغوث اسلم بن مهموز منبجى ؛ داود بن قاسم ؛ معروف به ابوهاشم جعفرى ؛ یحیى بن عبدالحمید حمانى کوفى ؛ و شاعر معروف سوسى (م 243 ق) که بدین زودى ترجمهى آنان در ضمن شعراى سامرا، به صورت تفصیلى مىآید انشاء الله تعالى».(1)
و در جایى دیدم که مرحوم محلاتى، بزرگ شاعر شیعى شیخ کاظم ازرى را از شاعران سامرا شمرده و گفته است که ترجمهى وى را در جلد چهارم به تفصیل آوردهام.
شاعر بزرگى که قصیدهى بس مشهورى دارد در مدح آل عدالت علیهم السلام، این قصیدهى بلند، میان مردم با نام «ملحمهى کبرى» و «قرآن الشعر» شهرت یافته است، قصیدهاى که مرحوم صاحب جواهر آرزو مىکرد اى کاش ثواب این قصیده به جاى ثواب جواهر الکلام در نامه اعمال او نوشته مىشد!(2)
1) تاریخ سامرا: ج 3، ص 321.
2) بنگرید ؛ دیوان الازرى الکبیر، مقدمه، تا 1980 م – 1400 ق، بیروت – کویت، و نیز قرآن الشعر، ناشر محمد على انصارى، مقدمه، همچنین دائرةالمعارف تشیع، ج 1، ص 143، و ج 2، ص 88.