مرحوم سید بن طاووس رضوان الله تعالى علیه، به نقل یکى از اصحاب به نام ابوالهیثم، محمد بن ابراهیم حکایت کند:
روز اول ماه رمضان، پدرم خدمت امام حسن عسکرى علیه السلام شرفیاب شد و مردم در آن روز اختلاف داشتند که آیا آخر ماه شعبان است یا آن که اول ماه رمضان مى باشد؟!
موقعى که پدرم بر آن حضرت وارد شد، فرمود: جزء کدام گروه هستى و در چه حالى مىباشى؟
پدرم عرضه داشت: اى سرورم! یا ابن رسول الله! من فداى شما گردم، امروز را قصد روزه کردهام.
امام علیه السلام فرمود: آیا میل هستى که یک قانون کلى را برایت بگویم تا براى همیشه مفید باشد و نیز دیگر بعد از این، نسبت به روزهاى اول ماه رمضان شک نکنى؟
پدرم اظهار داشت: بلى، بر من منت گذار و مرا راهنمائى فرما.
حضرت فرمود: دقت کن که اول ماه محرم چه روزى خواهد بود که اگر آن را شناختى براى همیشه سودمند است و دیگر براى ماه رمضان مشکلى نخواهى داشت.
پدرم گفت: چگونه با شناخت اول محرم، دیگر مشکلى براى ماه
رمضان نخواهد بود؟!
و سپس افزود: خواهشمندم چنانچه ممکن باشد، برایم توضیح بفرما، تا نسبت به آن آشنا بشوم؟
امام علیه السلام فرمود: خوب دقت کن، هنگامى که روز اول ماه محرم فرا مىرسد – که با تشخیص صحیح آن را که به دست آورده باشى -.
پس اگراول محرم، روز یک شنبه باشد، عدد یک را نگه بدار.
و اگر دوشنبه باشد، عدد دو، نیز اگر سه شنبه بود عدد سه و براى چهارشنبه عدد چهار و براى پنج شنبه عدد پنج، همچنین براى جمعه عدد شش و براى شنبه، عدد هفت را در نظر بگیر.
بعد از آن، حضرت افزود: سپس همان عدد مورد نظر را – که مصادف با اولین روز محرم شده است – با عدد ائمهى اطهار علیهم السلام – که عدد دوازده مىباشد – جمع کن.
سپس از مجموع اعداد، هفت تا هفت تا، کم بکن و در نهایت، دقت داشته باش که عدد باقیمانده چیست؟
اگر عدد باقیمانده هفت باشد پس اول ماه رمضان شنبه خواهد بود و اگر شش باشد ماه رمضان جمعه است و اگر پنج باشد ماه رمضان پنج شنبه است و اگر چهار باشد ماه رمضان چهارشنبه خواهد بود؛ و به همین منوال تا آخر محاسبه را انجام بده، که انشاء الله موافق با واقع درخواهد آمد(1)
1) اقبال الأعمال: ص 266، س 22، تفسیر برهان: ج 1، ص 189، ح 1.
