«کهف» حفرهاى بزرگ در کوه است. اگر حفره کوه کوچک باشد، به آن «غار» گفته مىشود.(1) ولى بعضى بین غار و کهف فرقى قائل نیستند و هر دو را به یک معنى مىدانند.(2) ابن منظور (م 711(ضمن تأیید نظر اول گفته اگر کهف اطلاق بر فرد شود، به معنى آن است که او پناه و ملجأ دیگران است، همانگونه که کهف پناهگاه مردمان است.
«ورى» به معنى آفریدگان و مردم مىباشد. ائمّه طاهرین علیهم السلام پناهگاه و ملجأ مردم هستند و همانگونه که اصحاب کهف پس از تحمّل مشقّتهاى فراوان، به غار پناه برده، در آن آسایش یافتند، هر که به معصومین پناه برد، از همّ و غم و ناملایمات روحى و جسمى نجات خواهد یافت.
قال الجواد علیه السلام: «نَحْنُ کَهْفَکُم کَاَصْحابِ الْکَهْفِ».(3)
حضرت جواد الائمه علیه السلام فرمودند: ما پناهگاه شما هستیم، همانگونه که اصحاب کهف به غار پناه بردند، (شما به ما پناه آورید).
در توصیف حضرت علىعلیه السلام که ملجأ یتیمان و پناه بىپناهان بوده، آمده است:
«کُنْتَ لِلْمُؤمِنینَ کَهْفًا».(4)
شما براى مؤمنین پناهگاه بودید.
در صلوات ماه شعبان، امامان معصوم علیهمالسلام را به «کهف حصین» توصیف کرده، مىخوانیم:
«اللَّهُمَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و الِ مُحَمَّد الکَهْفِ الحَصین…».(5)
خداوند بر محمّد و خاندانش درود فرست همانها که ملجاء و پناهگاه استوار خداوند هستند.
در حدیثى نیز پیرامون همین مطلب آمده است:
عن جابر بن عبداللّه قال: «خَرَجَ عَلَیْنا رَسُولُ اللّهِ صلى الله علیه وآله وسلم یَومًا وَ مَعَهُ عَلىُ و الحسنُ و الحسینُ علیهم السلام فَخَطَبَنا فَقالَ: اَیُّهَا النَّاسُ اِنَّ هولاءِ اَهْلُ بَیْتِ نَبیّکُمُ… هُم الکَهْفُ الحَصین لِلمُؤمِنینَ و نورُ اَبْصارِ المُهتَدینَ…».(6)
جابر بن عبداللّه مىگوید: روزى حضرت رسول خدا صلى الله علیه وآله وسلم به همراه حضرت على، امام حسن و امام حسین علیهم السلام از خانه خارج شدند. پیامبر مردم را مخاطب قرار داد و فرمود: اى مردم اینان اهل بیت پیامبر شما هستند… اینان ملجأ و پناهگاه استوار براى مؤمنان و نور چشمى براى هدایتیافتگانند…
1) العین.
2) مقابیس اللغة.
3) مستدرک سفینة البحار، ج 9، ص 204.
4) بحارالانوار، ج 42، ص 305.
5) مفاتیح الجنان و نیز بحارالانوار، ج 87، ص 67.
6) جامع احادیث الشیعه، ج 1، ص 71.
