این فراز اشاره به مقامها و درجههایى دارد که خداوند به ائمّه معصومین علیهم السلام عطا
کرده است و تفاوت آن با فراز قبل در آن است که «درجه رفیعِ» ائمّه علیهم السلام، درجههاى قرب إلى اللّه بوده، ولى «مَقام مَحْمود»، درجههایى است که خداوند به ائمّه طاهرین علیهم السلام داده است. خداوند به ائمّه اطهار علیهم السلام بعضى از مقامها و درجهها را در دنیا عنایت کرده است. مانند مقام عصمت که خداوند اراده کرده آنها از تمامى ناپاکىها به دور باشند.(1) و برخى از درجهها و مقامها را در آخرت به ایشان عطا مىنماید.
قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «إنّ اللّه تَبارک و تَعالى إذا جمع النّاس یَوْم القیامَة وعدنی المَقام الَمحْمود و هُو واف لی بِه إذا کان یَوْم القیامة نصب لی منْبر لَه ألف دَرَجَة فأصعد حتّى اعلو فَوْقه فَیَأْتینى جِبْرئیل بِلِواءِ الحَمْدِ فیضعه فی یَدی و یَقول: یا مُحمّد هذا المَقام الَمحْمود الَّذی وَعَدَک اللّه تَعالى فَاقول لِعلى اصْعد فَیَکون أسْفل منّی بِدَرجة فاضع لواء الحَمْد فی یَده ثُمّ یَأْتى رِضْوان بمفاتیح الجَنَّة فَیَقول: یا مُحمّد هذا المَقام الَمحْمود الَّذی وَعَدَک اللّه تَعالى فیضعها فی یدی فَاضعها فی حجر عَلی بن أبیطالب ثُمَّ یَأْتى مالک خازن النّار فیقول: یا مُحمّد هذا المَقام الَْمحْمود الَّذی وَعَدَکَ اللّه تَعالى، هذه مَفاتیح النّار ادْخل عدُوّک و عدّو اُمَّتک النّار فاخرها و اضعها فی حجر علی بن ابیطالب…».(2)
پیامبر صلى الله علیه وآله فرمودند: همانا خداوند هنگامى که در روز رستاخیز تمام مردم گرد هم آمدند، وعده مىدهد به من به مقام محمود و او وفاى به عهد کرده در آن روز براى من منبرى که هزار درجه و رتبه دارد نصب مىنمایند و من از آن بالا رفته، در بالاترین درجه آن مىنشینم. پس جبرئیل نزد من مىآید و پرچم حمد الهى را به من مىدهد و مىگوید: اى محمّد این مقام محمود است که خداوند به تو وعده داده است پس من على را فرا مىخوانم و او از منبر بالا آمده یک پله پایینتر از من مىنشیند و من پرچم حمد را به دست او مىدهم. سپس فرشته رضوان (کلید دار بهشت) مىآید و کلیدهاى بهشت را به من مىدهد و مىگوید:
اى محمّد، این مقام محمود است که خداوند به تو وعده داده است. پس من آن را کنار على قرار مىدهم (و در اختیار او مىگذارم). سپس فرشتهاى که صاحب دوزخ است مىآید (و کلیدهاى دوزخ را به من داده) و مىگوید: اى محمّد، این مقام محمود است که خداوند به تو وعده داده است و اینها کلیدهاى آتش است، پس دشمنانت و دشمنان امتت را وارد آن کن. پس من آن کلیدها را گرفته در اختیار على قرار مىدهم….
پس یکى از مقامهاى محمود، همان «اختیاردارىِ تمام محشر» است.
بعضى بر این باورند که مقام محمود که مقام برجستهاى است، مقام «شفاعت کبراىِ» ائمّه معصومین علیهم السلام مىباشد. چرا که آنان بزرگترین شفیعان در عالم دیگر هستند و مردمى که شایستگى شفاعت را داشته باشند، مشمول این شفاعت بزرگ خواهند شد.
قال الصادق علیه السلام: قال رسول اللّه صلى الله علیه وآله: «لَوْ قد قمتُ المَقام الَمحْمود شفعت لأبی و اُمّى و عمّى و أخ کان لی مُوافیاً فی الجاهِلیة».(3)
امام صادق علیه السلام فرمودند: پیامبر صلى الله علیه وآله فرمود: اگر بایستم در مقام محمود، شفاعت مىکنم پدر و مادر و عمویم و برادرم را، آنها که در زمان جاهلیت از دنیا رفتهاند.
بعضى دیگر مقام محمود را، «نهایت قرب الى اللّه» دانستهاند به گونهاى که هیچ حجابى بین خود و خدا نمىدیدند.
1) اشاره به سوره مبارکه احزاب، آیه 33.
2) بحارالانوار، ج 7، ص 335.
3) بحارالانوار، ج 8، ص 47.
