محدثان و مورخان، نامهاى متعددى براى آن بانو آوردهاند، از آن جمله: نرجس، سوسن، صقیل، صیقل، حدیثه، حکیمه، ملیکه، ریحانه و خمط. اما مشهورترین نام او «نرجس» و معروفترین کنیهاش «اممحمد» است.
در گذشته خاطر نشان ساختیم که نامهاى متعدد براى یک انسان، هرگز دلالت بر شخصیتهاى متعدد نمىکند، همان گونه که بانوى نمونهى اسلام، فاطمه علیهاالسلام به تناسب ابعاد و ویژگىهاى پرشکوهش، داراى نامهاى متعدد و گوناگون بود. این بانوى بزرگ داراى نامهاى متعدد است که هر کدام از آنها معناى خویش را دارد و بعدى از شخصیتهاى والاى او را نشانگر است، که از جملهى آنها:
1 – «نرجس» که نام برخى گلهاى عطرآگین است.
2 – «خمط» نوعى درخت میوه است که قرآن نیز آن را به کار برده است.(1)
3 – «سوسن» نام نوعى گل خوشبو و معطر و پرفایده است که در کتابهاى طب نیز آمده است.
4 – «صقیل» به مفهوم پدیدهى نورانى و پر جلوه و نرم است.
به هر حال هیچ مانعى ندارد که یک زن با شخصیت، داراى نامهاى متعددى باشد و هر کدام از آنها در مورد او به تناسب به کار رود. و در مورد مادر گرامى حضرت امام مهدى علیهالسلام چه بسا که این نامهاى پرمعنا و متعدد، بر اساس مصالح سیاسى و اجتماعى بوده که براى ما ناشناخته مانده است.
همچنین روشن است که بحث در حسب و نسب این بانوى با فضیلت نیز به اصل بحث ضررى نمىرساند، چرا که شخصیت مورد نظر یکى است و در مورد حسب و نسب او دیدگاهها متفاوت است.
ما در اینجا دو دیدگاه معروف و مشهور دانشمندان و محدثان خویش را در مورد حسب و نسب آن بانوى اندیشمند و بزرگ مىآوریم.
1) سوره سباء، آیهى 16، (… ذواتى أکل خمط… (.
