همان مقام ولایت و امامت که براى حضرت امیرالمؤمنین على علیهالسلام بوده، براى همه ائمه بوده، آنها به تصرف در عالم وجود اولا بودند.
امام حسن عسکرى علیهالسلام مانند سایر ائمه علیهمالسلام از منبع فیوضات احمدى صلى الله علیه و اله سرچشمه گرفته و سیراب گشته، داراى فضایل اخلاقى و نفسانى بود. او مهبط
الأنوار الهى و منبع علوم ربانى بود، هیبت و صلابت او فضیلت و کرامت او اعجازآور بود.
آن بزرگوار در کشف اسرار حقایق کلام الهى و تفسیر قرآن گوئى امیرمؤمنان على علیهالسلام است، زیرا یک رشتهى متصل مستقیم به دریاى بىپایان علم علوى داشت.
هر چه در آن بحر ذخار بود، رشتهاش به دست امام حسن عسکرى علیهالسلام بود. لذا حضرتش در تفسیر قرآن، بیان کلمات گهربار محمدى صلى الله علیه و اله و کشف معضلات آیات متشابهات قدرت ولایت داشته است. شاعر چه زیبا سروده:
امام حسن خلق عالى مکان++
حسینى نژاد و کرامت نشان
گل گلشن خاتم الانبیاء++
چراغ شبستان آل عبا
درى بود از بحر احسان و جود++
منور مهى بر سپهر وجود
رخش آفتاب سپهر جلال++
قدش سرو گلزار فضل و کمال
حضرت امام حسن عسکرى علیهالسلام به جود و سخاوت و بذل و سماحت موصوف و معروف بود. هر کس تهى دست و بینوا و گرفتار مىشد به دربار بىبند و بست حضرتش علیهالسلام بار مىیافت و حوائج او مرتفع مىگردید و چون جدش حسین بن على علیهماالسلام در سخاوت شهره اسلام بود. هر کس از اطراف به خانه او مىرفت ممکن نبود مأیوس و محروم برگردد.(1)
امام حسن عسکرى علیهالسلام در سخنى زیبا مىفرماید:
نحن حجة الله على الخلق و فاطمة علیهاالسلام حجة علینا.(2)
ما حجت خداوند بر آفریدگان و فاطمه علیهاالسلام حجت خدا بر ماست.
و شاعر چه زیبا سروده:
آل یاسین بر خلایق حجتند اما تویى++
حجت ذات خدا بر آل یاسین فاطمه
علم و دانش بیکران امام حسن عسکرى علیهالسلام را از چند محور مىتوان بررسى کرد:
1) برگرفته از زندگانى چهارده معصوم علیهالسلام: ص 561 – 567 نوشته مرحوم عمادزاده.
2) عوالم العلوم: ج 11، ص 5، به نقل از تفسیر أطیب البیان: ج 13، ص 235.
