تفسیر منسوب به امام حسن عسکرى علیهالسلام، آنچه به جا مانده، تفسیر سورهى فاتحه و تفسیر بخشى از سورهى بقره است. در این که آیا این تفسیر از آن حضرت است یا نه، بین علما و رجالشناسان، اختلاف نظر وجود دارد، به خاطر این که شخصى به نام محمد بن قاسم استرآبادى آن را از دو نفر و آنها از پدرانشان از امام حسن عسکرى علیهالسلام نقل نموده است.
بعضى او را تضعیف نمودهاند و به خاطر وجود بعضى از احادیث مشکوک در این تفسیر…
ولى بعضى از علما مانند عالم بزرگ حاج میرزا حسین نورى رحمه الله صاحب کتاب «مستدرک»، این تفسیر را معتبر مىداند و وجوهى را که بعضى از علما در تضعیف نسبت این تفسیر به امام حسن عسکرى علیهالسلام ذکر کردهاند رد مىکند و در اثبات اعتبار آن پافشارى مىنماید.
یکى از دلایل او این است که: «بسیارى از علماى بزرگ مانند شیخ صدوق رحمه الله در «من لا یحضره الفقیه» علامهى مجلسى رحمه الله در «بحارالانوار» شیخ حر عاملى رحمه الله در «وسائل الشیعه» طبرسى رحمه الله در «احتجاج»، قطب راوندى رحمه الله در «الخرائج»، و ابنشهر آشوب رحمه الله در «مناقب»، شهید ثانى رحمه الله در «منیة المرید» و… آن را جزو مصادر خود قرار دادهاند».(1)
علامه حاج آقا بزرگ تهرانى رحمه الله، نظریهى استادش حاج میرزا حسین نورى رحمه الله را تأیید کرده و تفسیر منسوب به امام حسن عسکرى علیهالسلام را معتبر مىداند، با این تفاوت که مىگوید:
«دو تفسیر بوده، یکى تفسیر امام هادى علیهالسلام که داراى 120 جلد است و حسن بن خالد برقى آن را نقل کرده و دیگرى تفسیر منسوب به امام حسن عسکرى علیهالسلام است.
این دو تفسیر، یک تفسیر نیست (همان گونه که محدث بزرگ حاج میرزا حسین نورى رحمه الله گمان کرده) بلکه دو تفسیر است و هر دو معتبر مىباشند.».(2)
1) شرح در کتاب خاتمهى مستدرک الوسائل، فایدهى پنجم: ص 664 – 661.
2) الذریعه الى تصانیف الشیعه: ج 4، ص 285.
