ولادت با سعادت آن حضرت طبق مشهور، روز دوشنبه یا جمعه، هشتم ربیع الثانى، سال 232 هجرى قمرى در شهر مدینهى منوره واقع شد، که در آن هنگام، پدر بزرگوارش طبق نقلى در سنین 26 سالگى بوده است(1)
– نام: حسن(2) صلوات الله و سلامه علیه.
– کنیه: ابو محمد.
– لقب: عسکرى، صامت، هادى، زکى، تقى، رفیق، خالص، سراج، ابن الرضا، سراج بنى هاشم و….
– پدر: امام على هادى، فقیه أهل البیت، صلوات الله علیهم أجمعین.
– مادر: سه اسم براى مادر حضرت گفته شده است: سوسن، حدیث و سلیل، که کنیه اش ام ولد مىباشد، او را زنهاى عارفه و صالحه بوده است.
– نقش انگشتر: حضرت داراى دو انگشتر بود، که نقش هر کدام به ترتیب عبارتند از: «سبحان من له مقالید السموات و الارض»، «ان الله شهید».
– دربان: عثمان بن سعید عمرى و پسرش محمد بن عثمان عمرى.
– امام حسن عسکرى علیه السلام همچون پدربزرگوارش در موقعیتى حساس و خطرناک و بلکه شدیدتر قرار داشت، چرا که بنا بود آخرین حجت خداوند متعال و دوازدهمین خلیفه ی بر حق رسول گرامی اسلام صلى الله علیه و آله و سلم، – یعنى مهدى موعود عجل الله فرجه الشریف – از نسل او به دنیا آید.
به همین جهت حکومت وقت، تمام مأمورین خود را (از زن و مرد) به شکلهاى مختلفى بسیج کرده بود تا تمام حرکات حضرت را کنترل و زیر نظر داشته باشند.
ولى براى آن که افکار عمومى خدشه دار نشود، بر اساس سیاست حیل گرانه ى خلفاء بنى العباس، در موقعیتهاى خاصى به طور ریا کارانه حضرت را مورد نوعى احترام قرار مىدادند.
در نهایت به جهت عقدهها و کینههاى درونى خود، آن حضرت را به وسیلهى زهر مسموم و شهید کردند.
و چون مرتب عمر شریف امام عسکرى علیه السلام یا در زندان و یا در بازداشتگاه و تحت نظر مأمورین، سپرى گردید، تمام رفت و آمدهاى حضرت را در کنترل خود داشتند.
و بر همین اساس، کلمات و فرمایشات گهربار آن حضرت نسبت به
دیگر ائمهى اطهار صلوات الله و سلامه علیهم، در کتب تاریخ و احادیث کمتر به چشم مىخورد.
– مدت امامت: بنابر مشهور بین مورخین و محدثین، روز سوم ماه رجب، سال 254 هجرى قمرى، پس از شهادت پدر بزرگوارش به منصب امامت و ولایت نائل آمد و حدود پنج سال و هشت ماه، امامت و هدایت جامعه را عهدهدار بود.
– مدت عمر: آن حضرت مدت 23 سال در حیات پدر بزرگوارش امام هادى علیه السلام همچنین پنج سال و هشت ماه پس از شهادت پدر، ادامهى حیات نمود؛ و در مجموع مورخین، عمر پر برکت آن حضرت را حدود 29 سال گفتهاند.
– خلفاء: امامت آن حضرت هم زمان با حکومت معتز، مهتدى و معتمد، مصادف شده است.
– شهادت: همچنین در روز شهادت آن حضرت بین مورخین و محدثین اختلاف نظر است، ولى مشهور گفتهاند: شهادت آن حضرت، روز جمعه، پس از نماز صبح، هشتم ماه ربیع الاول، سال 260 هجرى قمرى(3) واقع شده است.
– حضرت سلام الله علیه در زمان حکومت معتمد عباسى به وسیلهى زهر توسط معتمد، مسموم و به اجداد بزرگوارش ملحق گردید؛ و پس
از شهادت در منزل خود آن حضرت، کنار پدر بزرگوارش امام على هادى علیه السلام دفن گردید.
– فرزندان: آن حضرت هنگام شهادت، تنها داراى یک فرزند پسر بوده است که هم نام و هم کنیه با پیغمبر اسلام صلى الله علیه و آله وسلم مىباشد.
– نماز امام حسن عسکرى علیه السلام: دو رکعت است، در هر رکعت پس از قرائت سورهى حمد، صد مرتبه سورهى توحید خوانده مىشود(4)
و پس از آخرین سلام، تسبیحات حضرت فاطمه ى زهراء علیهاالسلام گفته مىشود؛ و سپس نیازها و حوائج مشروعه ى خود را از درگاه خداوند متعال درخواست مىنماید، که انشاء الله تعالى برآورده خواهد شد.
1) مطابق با پانزدهم آذرماه، سال 225 هجرى شمسى مىباشد.
2) نام و لقب آن حضرت به عنوان امام «حسن عسکرى» علیه السلام طبق عدد حروف ابجد کبیر 118، 360 مىشود.
3) مطابق با پانزدهم دى ماه، سال 253 هجرى شمسى مىباشد.
4) تاریخ ولادت و دیگر حالات حضرت برگرفته شده است از: اصول کافى: ج 1، تهذیب الأحکام: ج 6، تذکرة الخواص، أعیان الشیعة: ج 2، مستدرک الوسائل: ج 6، کشف الغمة: ج 2، مجموعة نفیسة، تاریخ أهل البیت علیهم السلام، ینابیع المودة، اعلام الورى طبرسى: ج 2، جمال الاسبوع، دعوات راوندى دلائل الامامهى طبرى، ارشاد شیخ مفید و….
