در عصر امامان، بخصوص در دوران خلافت بنىعباس، به ویژه در عصر امامت امام هادى علیهالسلام مکتبهاى مختلفى به وجود آمد و به دنبال آن، کشمکش آرا و عقاید، موجب صحنههایى ناگوار مىشد، دستهاى مرموز خلفا نیز براى کمرنگ جلوه دادن مکتب سازنده تشیع، مکتبهاى دیگر را تأیید مىکرد و به صفآرایى در برابر مکتب تشیع قرار مىداد، کار به جایى رسید که بخش مهمى از حوزهى تدریس امام هادى علیهالسلام در راه مبارزه با این مکتبها و گروهکها، تلاش مىکرد.
طرفداران جبر از یک سو، گروهک واقفیه (که پس از امام
کاظم علیهالسلام امامت امامان دیگر را قبول نداشتند و مىگفتند امام کاظم علیهالسلام زنده است) از سوى دیگر، گروهک صوفیه، غلات از سوى سوم و چهارم، هر کدام براى خود برنامهاى و بدعتى ساخته بودند، در این میان بحث جنجال برانگیز و بىفایده «خلق قرآن» (که آیا قرآن خالق است یا مخلوق؟ قدیم است یا حادث؟) همچنان افکار را به خود متوجه ساخته بود.
امام هادى علیهالسلام محکم و استوار در سنگر تشیع، به هدایت مردم مىپرداخت و با تبیین اصول اسلام و پاسخ به بدعتها و ایرادها و انحرافها، از حریم اسلام ناب که همان تشیع راستین بود دفاع و نگهبانى مىنمود، در اینجا با ذکر نمونههایى نظر شما را به چند فراز از مبارزات فرهنگى امام هادى علیهالسلام در برابر بدعتها و گروهکها جلب مىکنیم:
